Plaka Tanıma Sistemi Nedir, Nasıl Çalışır?

Plaka tanıma sistemi nedir ve Plaka tanıma sistemi nasıl çalışır gibi soruları bu teknolojinin tarihinden gelerek anlatacağız. Plaka tanıma sistemi (ALPR - automatic plate recognition technology), araçların plakalarındaki karakterleri tanımlama ve okunan plakanın bilgilerinin sorgulama imkânı sağlamaktadır. Günümüzde teknolojinin ilerlemesi ile yaygınlaşmaya başlamış olsa da, ilk ortaya çıkışı 1976 senesi İngiliz Polis Teşkilatı’na uzanır. Güvenlik ve denetleme konusunda her zaman bir adım önde olan, CCTV kamera kullanımında yaklaşık her 11 kişi başına bir kamera ile dünyada en yaygın CCTV kullanımında birinci sırada yer alan İngiltere’nin, plaka tanıma teknolojisini ilk benimseyen ülkelerden biri olması da şaşırtıcı olmamalı. Şirket, site, alışveriş merkezleri, havalimanları, iş merkezleri, hastane gibi toplu kullanım alanlarında olması neredeyse zorunlu hale gelen plaka tanıma sistemi, insan güvenliği açısından büyük önem arz etmektedir.

Otomatik plaka tanıma sistemi; kameraları, veri işleyicilerini ve harf/rakam yani karakter okuma yazılımını entegre eden bir bütüncül sistemdir. Günümüzde yapay zeka (AI) ve özdevimli öğrenme (machine learning) teknolojileri ile, otomatik okunan plaka verileri daha hızlı ve daha verimli şekilde hem kullanılabilmekte hem de depolanabilmektedir. Ayrıca plaka bilgilerinin yanı sıra, plakaya bağlı GPS verilerinin de kaydedilmesi depolanan dosya boyutunda fazla bir artışa sebep olmazken, otomatik plaka tanıma teknolojisinin kullanım performansı açısından ciddi katkılar sağlamaktadır. Geçmişte ortaya çıkan araç hızı, ışık oranı, görüntü alma derecesi ve farklı plaka karakter yazı tipleri gibi engeller, günümüzde algoritma teknolojinin hızla ilerlemesi ile çok yüksek oranda ortadan kalkmıştır. Ayrıca IP kamera teknolojisinin gelişimi ile de otomatik plaka tanıma sistemlerinin kullanım alanları yaygınlaşmıştır. Görüntü sensörlerinin daha yüksek çözünürlükte bilgi sunması ve plaka okuma kamera sistemlerinin daha hızlı görüntü işlemesi ile performansta ciddi bir artış olmuştur. İlk ortaya çıktığında yaklaşık %60 oranında doğru tespit sağlarken, bugün bu oran %96’ya ulaşmıştır.

Plaka tanıma sistemi öncelikli olarak trafikte düzen sağlama, kuralların ihlalini tespit etme ve kayıp-çalıntı araç sorgulama gibi kamu güvenliğini sağlayan konularda kullanımı açısından çok önemlidir. Eskiden belirli merkezlerden denetleme sağlanırken, günümüz teknolojisinde polislerin akıllı telefonlarına kadar girebilen bu sistemler sayesinde, çok daha hızlı müdahale imkânı sağlanmaktadır. Daha öncesinde telsiz ile anons edilen plaka bilgileri yerine, bugün ortak bir veri tabanında paylaşılan plaka bilgileri ile malumat daha fazla polise ve kaynağa ulaşabilmektedir. Ayrıca akıllı telefonlarında otomatik plaka okuma sistemi bulunan görevliler, diledikleri an ve yerde, araçların plaka bilgilerini sorgulama imkânına sahiptir ki bu da bazı problemlerin daha ortaya çıkmadan veya daha hızlı çözümüne olanak sağlayabilir. Emniyet ‘in zorunda tuttuğu bazı standartları da sağlaması gereken bu sistemin kazancı, kullanıcılar için son derece fazladır. Otoyollarda bulunan plaka tanıma sistemleri sayesinde de hem hız limiti gibi kuralların ihlalinin hem de belirli bölgelerdeki trafik yoğunluk ve aksaklıklarının tespiti sağlanabiliyor.

Otopark çözümleri konusunda da otomatik plaka okuma sistemi hem kurumlara hem de ziyaretçilere büyük kolaylıklar sağlıyor. Otomatik otopark bariyer ile kart/kumanda ihtiyacını ortadan kaldırma, park alanı giriş-çıkış kontrolü sağlama ve abone ve izinli araçlara giriş-çıkış izni verme gibi birçok pratik çözüm mevcut. Sadece izinli araçlara direkt giriş hakkı verilirken, diğer tüm misafir araçların girişi esnasında plaka bilgilerinin otomatik kaydedilmesi de güvenliği sağlamak açısından önemli bir etmen. Ayrıca plaka bazlı otomatik otopark ücret hesaplaması gibi uygulamalar da giriş-çıkış sürecini daha hızlı ve sorunsuz hale getiriyor. Havaalanları gibi daha ileri güvenlik ve takip gerektiren yapılarda ise, örneğin sadece taksi ve toplu taşıma araçlarının girmesine izin verilen şeritleri araç tanıma sistemi ile kontrol etmek çok daha kolay. Tüm bu ihtiyaçlara göre plaka tanıma sistemi fiyatları ve konfigürasyonları değişkenlik göstermektedir. Yazılımın haricinde bu sistemin en büyük bileşenlerinden olan güvenlik kamerası seçimi ve teknik özellikleri de plaka okuma sisteminin fiyatını etkileyen diğer bir unsur olarak projelendirme de öngörülmelidir.